Hướng dẫn từ A-Z cho người mới bắt đầuchọn tai nghe, thể loại âm nhạc, music genre, heaphones choice

Hôm nọ, khi đến một cửa hàng tai nghe, tôi được nhân viên tư vấn: “Anh muốn nghe loại nhạc gì?”. Tôi đáp: “Tôi chỉ nghe nhạc thôi mà”. Anh ấy bật cười: “Nhạc gì cơ ạ? Rock, jazz hay EDM?”. Lúc đó tôi mới ngộ ra rằng, việc lựa chọn tai nghe không đơn giản chỉ là chọn theo thương hiệu hay kiểu dáng.

Tôi đã thử nghiệm từng chiếc tai nghe khác nhau với cùng một bản nhạc “Hotel California”, và vô cùng ngạc nhiên khi âm thanh lại khác biệt đến thế. Có chiếc làm cho tiếng guitar trở nên sắc sảo, chiếc khác lại mang đến âm thanh ấm áp, du dương. Cùng một bài hát, nhưng mỗi chiếc tai nghe lại kể một câu chuyện riêng.

Tại Sao Thể Loại Âm Nhạc Lại Quan Trọng Đến Vậy?

Mỗi một dòng nhạc đều có những “điểm nhấn” riêng biệt. EDM cần những âm bass mạnh mẽ và sub-bass sâu lắng. Nhạc Classical lại cần một không gian rộng mở để dàn nhạc giao hưởng có thể “thể hiện” hết mình. Rock cần tiếng guitar và tiếng trống phải thật mạnh mẽ. Còn Jazz lại đòi hỏi sự tinh tế ở âm trung (mid-range) để tiếng saxophone và piano có thể tỏa sáng.

Tai nghe cũng tương tự – mỗi một hãng sản xuất, mỗi một mẫu mã đều mang một “cá tính” riêng. Việc kết hợp đúng dòng nhạc với đúng loại tai nghe, âm nhạc sẽ trở nên sống động và chân thực hơn rất nhiều.

EDM, Electronic, Hip-hop: Bass Là Vua

Đặc Điểm Cần Thiết

Sub-bass sâu, độ tác động (impact) mạnh, punch nhanh, và độ động (dynamics) tốt.

Thương Hiệu Thích Hợp

• Sony: Dòng WH-XB, dòng MDR-XB – nổi tiếng với công nghệ Extra Bass.
• Beats: Studio, Solo, Powerbeats – bass punch mạnh mẽ, đặc trưng của hip-hop.
• JBL: Dòng Tune, dòng Live – bass chắc chắn và được kiểm soát.
• Skullcandy: Dòng Crusher với công nghệ phản hồi xúc giác bass (bass haptic feedback) độc đáo.
• V-Moda: Dòng Crossfade – bass mạnh mẽ nhưng không lấn át giọng hát (vocal).
• Audio-Technica: Dòng ATH-WS – độ chính xác của bass cao.
• Pioneer: Dòng HDJ dành cho DJ, khả năng đáp ứng bass nhanh.

Khi nghe nhạc EDM với tai nghe thiên về bass, mỗi “drop” giống như một cú sốc điện nhẹ chạy dọc sống lưng bạn vậy. Bass không chỉ để nghe, mà còn để “cảm nhận”. Khi Skrillex “drop” bass trong bài “Bangarang”, bạn sẽ có cảm giác như đang đứng ngay trước loa sub trong một câu lạc bộ.

Sony với chế độ Extra Bass – khi được bật lên, bass sẽ tăng gấp đôi, khi nghe ca khúc “Faded” của Alan Walker, bạn sẽ có cảm giác như đang ở lễ hội Tomorrowland. Beats thì nổi tiếng về khả năng “punch” — bass nhanh, gọn, không bị kéo dài hay mờ nhạt. Skullcandy Crusher còn có haptic bass – cảm giác rung động vật lý trên tai.

Rock, Metal, Alternative: Guitar và Giọng Hát Chiếm Ưu Thế

Đặc Điểm Cần Thiết

Âm trung rõ ràng, âm treble sáng, âm trường (soundstage) rộng, và khả năng tấn công (attack) nhanh.

Thương Hiệu Phù Hợp

• Audio-Technica: Dòng ATH-M, dòng ATH-MSR – âm thanh tham chiếu phòng thu (studio reference sound).
• AKG: Dòng K, phù hợp với âm thanh tự nhiên của rock.
• Grado: Dòng SR – open-back với âm trường tuyệt vời cho rock.
• Marshall: Âm thanh đặc trưng từ thương hiệu amp guitar huyền thoại.
• Beyerdynamic: Dòng DT – độ chính xác của Đức với âm treble sáng.
• Focal: Dòng Elegia, dòng Clear – chất lượng âm thanh của Pháp.
• Shure: Dòng SRH – di sản từ sản phẩm monitor phòng thu.
• Austrian Audio: Dòng Hi-X – người kế nhiệm di sản của AKG.

Âm nhạc Rock sống nhờ những đoạn riff guitar và giọng hát mạnh mẽ. Khi nghe bản nhạc “Stairway to Heaven” của Led Zeppelin, bạn cần phải nghe rõ từng tiếng guitar fingerpicking ở đầu bài, giọng hát cao vút của Robert Plant, và tiếng trống sấm sét của John Bonham.

Audio-Technica được mệnh danh là “tiêu chuẩn phòng thu” bởi vì những lý do trên – tiếng guitar nghe rõ từng âm bội (harmonic), giọng hát không bị chìm, tiếng trống có attack nhanh và decay tự nhiên. Grado có âm trường rộng mở, nghe nhạc rock như đang ngồi ở hàng ghế đầu trong một buổi hòa nhạc. Marshall mang DNA của ampli guitar huyền thoại vào tai nghe.

Classical, Jazz, Acoustic: Chi Tiết Là Yếu Tố Quyết Định

Đặc Điểm Cần Thiết

Âm thanh trung tính, độ chi tiết cao, âm trường 3D, độ động rộng và âm sắc tự nhiên.

Thương Hiệu Phù Hợp

• Sennheiser: Dòng HD – tiêu chuẩn tham chiếu của Đức.
• Beyerdynamic: Dòng DT Pro – analytical và chi tiết.
• AKG: Dòng K với đường cong Harman tuning.
• Hifiman: Công nghệ planar magnetic cho độ chi tiết cực cao.
• Audeze: Planar magnetic từ California, kết cấu bass tuyệt vời.
• Focal: Di sản âm thanh Pháp, độ động xuất sắc.
• Austrian Audio: Kỹ thuật cơ khí hiện đại của Áo.
• Shure: Dòng sản phẩm monitor chuyên nghiệp.
• Audio-Technica: Dòng ATH-R – giám sát âm thanh tham chiếu.
• Philips: Dòng Fidelio với âm trường tự nhiên.

Nhạc Classical giống như một bức tranh 3D – violin ở góc bên trái, cello ở giữa sân khấu, timpani đằng sau. Mỗi nhạc cụ cần có “vị trí” riêng trong không gian. Jazz cần nghe được hơi thở của người chơi saxophone, tiếng ngón tay trượt trên dây đàn bass.

Sennheiser được giới audiophile gọi là “reference”- không màu mè, chỉ trung thực với âm nhạc gốc. Khi nghe “Four Seasons” của Vivaldi, từng chiếc violin trong dàn nhạc đều có vị trí rõ ràng. Hifiman planar magnetic có khả năng tái tạo chi tiết đáng kinh ngạc – nghe được những âm thanh nhỏ nhất mà driver dynamic bỏ lỡ.

Pop, RB, Vocal: Giọng Hát Là Trung Tâm Của Tất Cả

Đặc Điểm Cần Thiết

Âm trung ấm áp, giọng ca chính nổi bật (vocal forward), bass kiểm soát, âm treble mượt mà.

Thương Hiệu Phù Hợp

• Sony: Dòng WH-1000X với codec LDAC cao cấp.
• AKG: Dòng K với đường cong Harman phù hợp với đại chúng.
• Audio-Technica: Dòng ATH-MSR – tái tạo giọng hát tuyệt vời.
• Bose: Dòng QuietComfort – độ rõ nét của giọng hát trong môi trường ồn ào.
• Shure: SE series IEM – giám sát giọng hát chuyên nghiệp.
• Sennheiser: Dòng Momentum – âm thanh thân thiện với người tiêu dùng.
• BW: Dòng PX với âm thanh đặc trưng của Anh.
• Bang Olufsen: Thiết kế Scandinavian kết hợp với âm thanh cao cấp.
• Master Dynamic: Nghề thủ công âm thanh New York.
• Meze: Sản phẩm thủ công Romania với âm giọng ấm áp.

Nhạc Pop và RB xoay quanh giọng ca chính. Khi nghe Adele, Ed Sheeran hay John Legend, bạn muốn có cảm giác như ca sĩ đang hát trực tiếp cho mình. Giọng hát phải ấm áp, gần gũi và giàu cảm xúc.

Sony với codec LDAC và khả năng tái tạo giọng hát tuyệt vời – khi nghe “Someone Like You” của Adele, bạn sẽ có cảm giác như cô ấy đang ngồi cạnh bạn hát. AKG với đường cong Harman đặc trưng – được nghiên cứu để phù hợp với sở thích của đa số người nghe. Meze handcrafted có âm giọng ấm áp đặc biệt phù hợp với ballad.

Nhiều Thể Loại: Sự Cân Bằng Là Yếu Tố Quan Trọng

Đặc Điểm Cần Thiết

Âm thanh cân bằng, không thiên về bass hay treble quá mức, tính linh hoạt cao.

Thương Hiệu Phù Hợp

• Audio-Technica: ATH-M40x, ATH-MSR7 – tính linh hoạt trong phòng thu.
• AKG: K371, K240 – tham chiếu trung tính.
• Shure: SRH series – sự cân bằng của monitor chuyên nghiệp.
• Sony: WH-1000XM series – tất cả trong một, thân thiện với người tiêu dùng.
• Sennheiser: Các mẫu cấp thấp của dòng HD.
• Yamaha: Dòng HPH với phản hồi phẳng.
• Austrian Audio: Dòng Hi-X – âm thanh cân bằng hiện đại.
• Neumann: Dòng NDH – độ chính xác phòng thu của Đức.
• Superlux: Âm thanh cân bằng, giá cả phải chăng.
• Status Audio: Điều chỉnh cân bằng hiện đại.

Nếu playlist của bạn có từ Mozart đến Metallica, từ Billie Eilish đến John Coltrane, bạn cần một chiếc tai nghe “biết điều” – không quá nhiều bass với EDM, không quá sáng với classical, vừa đủ với mọi thể loại.

Audio-Technica là một lựa chọn an toàn, không ngoạn mục ở bất kỳ thể loại nào, nhưng cũng không thất bại ở bất kỳ thể loại nào. Giống như một người bạn tốt, luôn đáng tin cậy dù trong hoàn cảnh nào. Yamaha với di sản từ nhạc cụ mang đến sự cân bằng tự nhiên.

Chơi Game Xem Phim: Khả Năng Đắm Chìm Âm Thanh Định Vị

Đặc Điểm Cần Thiết

Âm trường rộng, khả năng tái tạo âm thanh tốt, tác động bass, độ trễ thấp.

Thương Hiệu Phù Hợp

• Beyerdynamic: Dòng DT – độ chính xác của Đức cho chơi game cạnh tranh.
• SteelSeries: Dòng Arctis với khả năng điều chỉnh dành riêng cho chơi game.
• Audio-Technica: Dòng ATH-AD – open-back cho âm trường rộng.
• Sennheiser: Dòng Game và dòng HD.
• HyperX: Di sản chơi game với sự thoải mái cao.
• Razer: Tích hợp hệ sinh thái chơi game.
• Corsair: Dòng HS với âm thanh vòm ảo.
• Logitech: Dòng G với tùy chỉnh phần mềm.
• Astro: Dòng A – lựa chọn ưu tiên trong esports.
• Philips: Dòng SHP – open-back giá rẻ cho chơi game.

Khi chơi game, bạn cần nghe được vị trí của kẻ thù, âm thanh của bước chân đến từ hướng nào. Xem phim cần cảm giác đắm chìm – tiếng máy bay bay qua đầu, tiếng bom nổ rung động tai nghe.

Beyerdynamic có âm trường rộng và bass punch mạnh mẽ – hoàn hảo cho game FPS và phim hành động. Audio-Technica ATH-AD có khả năng tái tạo âm thanh cực tốt, nghe được vị trí của đối thủ chính xác đến từng mét. SteelSeries hiểu văn hóa chơi game và điều chỉnh đặc biệt cho từng thể loại game khác nhau.

Các Bản Nhạc Thử Nghiệm Cho Từng Thể Loại

EDM: “Bangarang” – Skrillex, “Faded” – Alan Walker, “Levels” – Avicii. Rock: “Thunderstruck” – AC/DC, “Stairway to Heaven” – Led Zeppelin. Classical: “Four Seasons” – Vivaldi, “Symphony No.9” – Beethoven. Jazz: “Take Five” – Dave Brubeck, “Kind of Blue” – Miles Davis. Pop: “Someone Like You” – Adele, “Shape of You” – Ed Sheeran. Gaming: Kiểm tra âm thanh “Overwatch”, định vị âm thanh “CS:GO”.

Kết Luận: Tai Nghe Mang Tính Cá Nhân

Cuối cùng, tai nghe giống như việc chọn giày – số đo giống nhau, nhưng mỗi người có một cách đi khác nhau. Thông số kỹ thuật chỉ mang tính chất tham khảo, tai của bạn mới là tiêu chuẩn cuối cùng.

Nếu có thể, hãy thử trực tiếp với những bản nhạc bạn thường nghe. Đừng ngại yêu cầu cửa hàng cho phép bạn thử nghiệm kỹ càng. Một chiếc tai nghe tốt là một chiếc tai nghe khiến bạn quên đi sự tồn tại của nó và chỉ tập trung vào âm nhạc.

Thời gian nghe nhạc trong cuộc đời là có hạn, đừng để một chiếc tai nghe không phù hợp lãng phí những khoảnh khắc quý giá đó. Mỗi thể loại âm nhạc là một cuộc hành trình, hãy chọn một người bạn đồng hành phù hợp.

Bạn thường nghe thể loại nhạc nào nhiều nhất? Và tai nghe hiện tại của bạn có phù hợp không?

*Một kiến trúc sư yêu thích âm thanh, tin rằng một thiết kế tốt – dù là tòa nhà hay tai nghe – đều cần sự cân bằng giữa chức năng và vẻ đẹp. Tin rằng công nghệ thực sự tốt không cần phô trương, chỉ cần hoạt động hoàn hảo và âm thầm phục vụ người dùng.* `